Vogelbalans 2011

Terwijl SOVON Vogelonderzoek Nederland meldt dat het goed gaat met de bosvogels in Nederland – we krijgen meer bos en het bos wordt natuurlijker en ouder – wordt de noodklok geluid voor de vogels van het boerenland.

Vogels van het boerenland vertonen ondanks de vele beheersmaatregelen geen tekenen van herstel. Positieve uitzonderingen zijn grote vogels die zich met specifieke beschermingsmaatregelen laten helpen, zoals ooievaar, grauwe kiekendief en kerkuil. De stand van scholekster, kievit, grutto en veldleeuwerik daarentegen is nog maar 40-70% van het aantal in 1990; kemphaan is vrijwel uitgestorven. Bij de scholekster is de verspreiding in het binnenland sterk ingekrompen. Nieuw onderzoek laat nog eens het belang van een hoog waterpeil voor weidevogels zien. Indien de huidige tendens naar droge voorjaren (zoals in 2011) zich doorzet zal het belang van een hoog waterpeil alleen maar groter worden. Veel weide- en vooral akkervogels (deels eigen broedvogels, deels overwinteraars) vinden op de gangbare percelen in de winter te weinig voedsel.

Beheerexperimenten laten zien dat het laten staan van stoppel- of graanranden potentie hebben om het boerenland in de winter aantrekkelijker te maken.

Dit zijn geen bemoedigende berichten als het gaat om agrarisch natuurbeheer of moeten we een dergelijk bericht juist lezen als een stimulans aan de sector om hier nou ‘ns mee aan de slag te gaan?

Als waterschapper raakt mij ook het zinnetje ‘… het belang van een hoog waterpeil …’. Terugdenkend aan de moeizame discussie over peilgestuurde drainage in de attentiezones bij natte natuurparels en Natura2000 gebieden, bekruipt mij het gevoel dat we de provincie en de terreinbeheerders moeten volgen in hun standpunt: we werken mee aan een goed agrarisch peil op voorwaarde dat tegelijk het peil voor natuur geregeld is.

Hoort wie klopt daar ...

Sint koopt z'n brilletjes ook bij het Kruidvat ...
Twee jaar op een rij de buurt-Sint, is er dan al sprake van een traditie?

'Vriendschap in Ürgüp'

Het is al een hele poos ‘stil’ op m’n blog. Het is druk met de twee banen. Sowieso is deze tijd van het jaar een drukke periode in de agenda’s. De organisaties liggen dan op stoom.

Bovendien zijn Monique en ik er een weekje tussenuit gepiept: naar Turkije … 5 dagen het feeërieke landschap van Cappadocië en 2 dagen de gezonde lucht weer vervangen door die van Istanboel.

Een van de ‘avonturen’ die ik wel wil  delen, is de volgende:

We landden ’s nachts in Kayseri, kraak-noch-smaak hotel en de ochtend erna meteen op pad naar Ürgüp. Als altijd zijn we geïnteresseerd in het ‘gewone leven’ van ‘gewone mensen’, naast het feit dat we er ook als gewone toeristen hebben rond gesjouwd.

Zodra we aan het stedelijke gebied van Kayseri ontsnapt waren, we verantwoord van de doorgaande weg af konden (te hoge trottoirbanden voor onze Hyundai), stapten we al een dorpje in.

We liepen langs een tuintje en onze aandacht werd getrokken door vruchten aan een boom. Op een afstand leken ze op appels, maar iets deed vermoeden dat het ander fruit was. En dat was ook zo! Een oud vrouwtje wist ons uit te leggen dat dit aywa’s waren. Redelijk vrijpostig liep ik haar tuin in om de vruchten beter te bekijken en natuurlijk … om er foto’s van te maken. Het vrouwtje plukte zo’n aywa en terwijl ik er m’n tanden inzette, vertelde ze dat de vruchten pas over een maand rijp waren en dan voornamelijk werden gebruikt om er confiture van te maken. (Dat is nou ‘je ergens in vast bijten’.)

Het vrouwtje had een poosje in Duitsland gewoond en ze ging naar binnen om een ‘Tüte’ te halen??? Ze kwam terug met een plastic draagtas en sjouwde die vol met twee soorten appels, voor ieder een tros druiven, walnoten en … twee aywa’s. We gebaarden haar dat het al echt te veel was, maar nee: meenemen.

De hele reis hadden we op die manier letterlijk en figuurlijk een appeltje voor de dorst. De toon was gezet! En zou tijdens de hele reis aanhouden!

*: hoe de aywa’s in Nederland worden genoemd, heb ik op Google niet kunnen achterhalen; iemand een idee? Geel als een golden delicieus, viltig behaard en keihard vruchtvlees.

Europa vanuit het perspectief van de States!
Een Europa-kaartje met een hoger amusementsgehalte dan dat van de vorige blog. Ga naar alphadesigner.com voor meer van dit soort kaartjes. Dubbelklik op het kaartje voor meer leesbaarheid!

Mestoverschot zorgt voor veel stikstof in de bodem.

‘Nederland behoort tot de vuilste landen van Europa’

door Pim van den Dool (NRC Handelsblad 15 oktober 2011)

 

Nederland hoort tot de vuilste landen in Europa. Weliswaar is de uitstoot van schadelijke stoffen in Nederland jarenlang gedaald, maar die afname begint af te vlakken. In sommige gevallen neemt hij zelfs weer toe, schrijft NRC Handelsblad vandaag.

De krant baseert zich op cijfers van het Planbureau voor de Leefomgeving en het Energieonderzoek Centrum Nederland. De uit de cijfers sprekende trend staat haaks op de bewering van het kabinet-Rutte Nederland dat voorop zou lopen op gebied van duurzaamheid, schrijft onze economieredacteur Marcel aan den Brugh. Vorige week verklaarde minister Verhagen (Economische Zaken, CDA) dat nog, bij de presentatie van de Green Deal, een verzameling van 59 duurzame initiatieven.
Stichting Natuur en Milieu publiceert vandaag een rapport waarin het acht milieu-indicatoren in kaart brengt, die weergeven hoe het is gesteld met de kwaliteit van lucht, bodem en water. Nederland scoort steeds slecht. De concentratie stikstof in de bodem hoort tot de hoogste in Europa, als gevolg van het nog steeds grote mestoverschot. Nederland heeft het smerigste oppervlaktewater. Verhoudingsgewijs sterven veel mensen vroegtijdig als gevolg van hoge concentraties fijnstof in de lucht. De gezondheidsschade loopt in de miljarden euro’s.

‘Kabinet neemt veel maatregelen die natuur en milieu benadelen’

Toen het kabinet-Rutte vorig jaar oktober aantrad schroefde het kabinet meteen de milieu- en klimaatambities terug. De verklaring was dat Nederland niet voorop hoeft te lopen in Europa. Maar dat deed het niet. Het aandeel duurzame energie bedroeg op dat moment slechts 3,8 procent.
Het kabinet-Rutte heeft volgens Natuur en Milieu juist veel maatregelen genomen die natuur en milieu benadelen. De zogeheten groenregeling voor banken – fiscale steun om te beleggen in groene projecten – is ingeperkt. De subsidie voor zonnepanelen is geschrapt. Op sommige wegen mag nu 130 kilometer per uur gereden worden. Het budget voor waterbeheer is gesnoeid. De belasting op plastic verpakkingen wordt afgeschaft. De concentratie zwaveldioxide naar verwachting weer stijgen, onder meer door de komst van nieuwe kolencentrales.

Museum Insel Hombroich

https://picasaweb.google.com/109698051956175107335/MuseumInselHombroich02

Klik op bovenstaande link!

Ter afsluiting van onze post***cursus Moderne Kunst van Theo Heiligers bezochten we Museum Insel Hombroich. Bekijk de foto's ... ofschoon ik wellicht meer oude kunst dan nieuwe gefotografeerd heb. Entschuldigung!
We liepen er rond in zo'n 7 door beeldhouwers ontworpen gebouwen en ruimten en als er één ding te concluderen is ... van verbazing in verbazing. Klik op de bovenstaande link en je wordt er deelgenoot van!
Dat was wat minder bij de Langen Foundation op het Raketenstation Hombroich. Dat gebouw werd ontworpen door een architekt (Tadao Ando) en de strakke constructie van deze Japanner gaf ons in allerlei opzichten het gevoel meer belemmerd te zijn in onze bewegingsvrijheid.





Insel Hombroich is een echte aanrader, maar regel met je bezoek tegelijk het weer. In de landschapspark-setting is het in meerder opzicht genieten!

Recreatief medegebruik ...

Brabants Centrum zondag 18 september

Protest bij opening Kleine Aa

Op de foto: Beeld van de opening van de meanderende Kleine Aa. Watergraaf Peter Glas verricht de starthandeling. (Foto: Gerard Schalkx).

Een aantal omwonenden heeft zondagmorgen bij de opening van het beekherstelproject De Kleine Aa aan de Nergena in Boxtel zijn onvrede geuit over het resultaat van de werkzaamheden. Woordvoerder Alphons van der Heijden liet weten dat Waterschap De Dommel de beloften die gedaan werden tijdens een voorlichtingsavond eerder dit jaar in zaal ’t Tweespan niet zijn nagekomen.

Het beekherstelproject De Kleine Aa is een deelproject van de herinrichting Essche Stroom, waarbij De Kleine Aa tussen de Kapelweg en de Helweg in Boxtel opnieuw is ingericht. Het resultaat is een natuurlijke, smalle, door het landschap kronkelende beek. Twee stuwen in de beek zijn vervangen door vistrappen, waardoor vissen als de bittervoorn, kopvoorn en winde weer vrij migreren tussen de Essche Stroom en de Beerze. Het landschap langs het water is gevarieerd, met bloemrijk grasland, knotwilgen en fladderiepen, terwijl daarnaast een nieuw wandelpad is aangelegd met wandelbrug over de beek waar vroeger ook een oversteek lag.

Nu het project klaar is, heeft teleurstelling zich meester gemaakt van de omwonenden. Van der Heijden: ,,De teleurstelling is heel groot omdat blijkt dat het gehele gebied is afgerasterd en van de gedane toezeggingen niets terecht is gekomen. Vanaf de Nergena mag de bezoeker rechtstreeks naar de mooie brug om daarna zijn of haar weg te vervolgen. Maar dat is wel een strak geregisseerde route via ondoordringbaar gaas en prikkeldraad, die naar de Kapelweg leidt. Daar dient men vervolgens de drukke weg over te steken en via een stukje richting Oisterwijk en Het Loo verder te wandelen naar het Smalwater, als men wil.”

Volgens Van der Heijden is van de beloofde rondgang langs het gedeelte met de vistrappen en herstelde beek met de idyllische ’kronkeltjes’ geen sprake. ,,Het wordt de wandelaar niet gegund."

Auteur: Stefan Latijnhouwers

Vanuit het perspectief van WaterNatuurlijk is dit een interessante casus.

Het heringerichte beekdal van de Kleine Aa is zo’n plek geworden, waar mensen onwillekeurig stoppen. Onderweg naar het waterschap rij ik meestal over de weg langs het spoor van Oisterwijk naar Boxtel en ik let daar op: hoe vaak fietsers, wielrenners, automobilisten stoppen op de plek waar de Kleine Aa onder het spoor en de Kapelweg vandaan komt. Onwillekeurig, want ze stoppen om iets te eten of te drinken, of om te bellen, maar het is een plek ‘die goed voelt’.

Dan is het navrant, dat mensen die nog wat verder gaan en in het gebied willen gaan wandelen zoveel beperkingen opgelegd krijgen. Het herstel van dit stukje beekdal van de Kleine Aa was een project waar ‘de stekker uitlag’. Het project werd in mijn bestuursperiode weer vlot getrokken, maar het werd wel een variant van ‘veel passen en meten’, een heel beperkt gebied waarbinnen de beek zou kunnen gaan meanderen* en met veel restricties vanuit de aanwonenden. De aanwonenden stelden voorwaarden vanuit privacy en agrariërs spraken hun vrees uit voor loslopende honden.

Al het gepolder leverde wel een buitengewoon mooi stukje beekdal op, maar – helaas – met beperkingen voor recreanten. Hopelijk kan de zorg van de omgeving over een tijdje wat bijgesteld worden en kunnen de wandelaars meer gaan beleven van de beek.

*: meanderende beken in beekdalherstelprojecten kunnen meestal niet vrij meanderen, omdat de bochten vastgelegd zijn in stenen of beschoeiingen.

Waterbed in uitvoering

Van vrijdag op zaterdag stond de draaibug in de Tilburgse Piushaven open. Op de brug vond een sleep-inn plaats en tussen de brug en de kade waren enkele performances te zien. Eén daarvan vond plaats op het drijvende bed van Nina (ontwerp) en Tijn (uitvoering). Het leverde een mooi plaatje op!

Energie van vallende regendruppels

 

Ruim twee weken geleden plaatste Greenchoice tien zonnepanelen op ons dak. Sindsdien is het maar amper droog geweest. In die 14 dagen hebben we een lousy 38 kWhtjes geproduceerd. 

Wat wel helpt is een Wattcher, die het actuele gebruik continu weergeeft. We beginnen nu trekjes van energievrekken te krijgen!

Greenchoice plaatste bij 500 huizen zonnepanelen. De panelen leveren redelijkerwijs 2000 kWh per jaar.
Omdat we ons dak beschikbaar stellen worden de panelen na 20 jaar van ons en leveren dan gratis electriciteit. In de eerste 20 jaar nemen we elektriciteit af voor een vaste prijs van 23 ct per kWh. Naar verwachting stijgen de energieprijzen en werkt dit vaste tarief ook in ons voordeel.

Vandaag schijnt de zon en verdien ik m’n centjes, op m’n gemak liggend op het dakterras.

Waterbed

 

M'n dochter treft voorbereidingen voor een kunst- en cultuurprogramma op de draaibrug in de Piushaven van Tilburg. De brug wordt afgebroken maar gaat dáárvoor in de nacht van 9 en 10 september open en het eiland dat dan ontstaat is een podium voor manifestaties. Nina werkte aan een drijvend bed; met hulp van Tijn. Terwijl Monique en ik nog stoeiden met de wet van Archimedes, werd het bed uitgetest! En ... het werkt. Je kunt er op liggen, springen er vanaf duiken.

Couleuvre

 

Sinds jaar en dag vinden we vervellingshuiden van een slang op onze zolder. Vorig jaar stond Monique in eens oog in oog (en op ooghoogte) met de vaste bewoner. We kregen het dier nog wel te zien, tussen de muur en een deur die op z’n kant daar tegenaan lag. Een bijna zwart dier van meer dan een meter lang. Kennelijk pas verveld want het dier blonk als een spiegeltje.

Dit jaar zagen we het dier (zie foto) tegen de nok van het dak liggen.

In de Morvan is het voorkomen van couleuvres op de zolders redelijk gewoon d.w.z. bij Hans en Jacqueline in Denault zagen we zo’n slang tussen de regenpijp en de muur omhoog kruipen. Bij een wandeling in de omgeving van Quarré les Tombes (Bois de Mont) vonden we de vervellingshuiden op een zolder liggen en aan de hanenbalk hangen.

Maar welke soort is het? In het Frans kennen ze een couleuvre à collier (ringslang), couleuvre d’esculape (esculaapslang) en een couleuvre vert et jaune (geelgroene toornslang). Wij hielden het steeds op een ringslang, maar ik begin in toenemende mate te twijfelen. Zijn onze couleuvres op de zolders geen esculapen? De foto is niet goed genoeg, maar toch zijn er wat blauwe stipjes op de flank te ontwaren.  Klopt ook beter met het habitat …

Op de site http://lezards-serpents-de-france.e-monsite.com is (niet toevallig?) een esculaap opgenomen op een zolder.

Wie helpt ons?

LA CHAPELLE SAINT JOSEPH DES ANGES

Op onze retour à la Hollande passeren we een groot aantal intrigerende plaatsjes. Omdat we voor de terugreis meestal een volle dag inplannen, kunnen we per keer een plaatsje aandoen. Dikwijls is een middeleeuws kapelletje of kerkje de aanleiding om ‘van het harde pad af te gaan’.

Een heel bijzondere kerk passeren we steeds in de Champagne, tussen Vosnon en Villeneuve au Chemin (N77). Op de 43 m hoge toren prijkt een Mariabeeld van 7 m (8.5 ton). Dat is wat anders dan een verguld haantje!

De kapel – het is geen kerk – werd halverwege de 19^de eeuw gebouwd als persoonlijk initiatief van abbé Cardot, de pastoor van Villeneuve au Chemin. Zijn stoffelijke resten liggen achter de Calvarieberg.

Maria Hemelvaart was me als ongelovige niet ontgaan. Het is immers een vrije dag in Frankrijk en België.  En daarom ook een rustige reisdag naar huis … in Tilburg.
Toch werden we verrast door een aankomende auto met Roma-mannen en –jongens. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat we ons ook niet helemaal veilig voelden. (Vooroordelen zijn lelijke dingen …) Roma’s zijn Maria vereerders bij uitstek. Een familieverpakking waxinelichtjes werd aangestoken voor het Mariabeeld op de Calvarieberg. Maria en Maria Magdalena kregen ieder een nieuwe handdoek (prijsje en promotiesticker zaten er nog op) aan hun voeten gedrapeerd.  In een schietgebedje en een zucht waren de mannen weer verdwenen … ons enigszins verbouwereerd achterlatend.

Flexibele dikbed mortel

Ook de Morvan kende een kwakkelzomer. De keren dat Monique en ik visite hadden was het gelukkig goed weer.
De tussenliggende periodes wisten we aardig op te vullen met de sloop van het oude sanitair en de daarop volgende renovatie.
Op de foto een impressie van puur ambachtelijk tegelen. De originele tommettes werden voorbehandeld met een waterdichte grondlaag, waarna de oud-gemaakte Vietnamese hardstenen tegeltjes in een eveneens waterdichte dikbed mortel werden gelegd.
We hopen hiermee de vocht- en schimmelproblemen in de keuken flink teruggedrongen te hebben.

Fotoverslagje van Vulkaneifel

Klik op onderstaande link voor een fotoverslagje

Excursie van de Ecologische Kring naar de Vulkan-Eifel

TinyWaterNatuurlijk

Beekbodem op de oever

In de dagen van het Moller Instituut was ik tijdenlang het boze genius achter het Bio Blad. De vergelijking met mijn blog gaat goed op: (natuur)informatief en héél voorzichtig kritisch. Desondanks werd ik op het matje geroepen bij de vakgroepleider. D’r waren artikeltjes die niet goed gevallen waren. Ze vond dat we maar moesten stoppen met het Bio Blad.
Voorzichtig gaf ik haar in overweging daar nog eens over na te denken. Met mij als ‘hoofdredacteur’ had ze wel een aanspreekpunt. Als we ‘ondergronds’ waren gegaan, hadden we ook het ‘voorzichtig kritische’ kunnen verlaten.

Beekprikken-incident
De Dommel koos er voor om eerst een feitenrelaas op te stellen, voordat er naar buiten getreden werd. Dat laatste overkwam het waterschap. De brieven van SBB, BMF en RAVON werden doorgesluisd naar Ron Lodewijks van het Eindhovens Dagblad. Die wist ook de weg te vinden naar deze blogsite. ‘Hoofdbestuurder schaamt zich kapot’ was een van de citaten.

Is een blog wel verstandig voor een waterschapsbestuurder? Was het verstandig om een artikel te wijden aan het beekprikken-incident.

Om met het laatste te beginnen: terwijl het waterschap het incident onder de pet hield, werd ik via kanalen als BMF, RAVON, terreinbeheerders en PGO’s benaderd wat er in ’s hemelsnaam was gebeurd met een van de meest waardevolle beken van Nederland. Voor degenen die de weg naar de blogsite kenden, vond ik het nodig om te vertellen wat er plaats gevonden had.
Het betreffende artikel teruglezend vind ik het nog steeds heel voorzichtig en correct geschreven. (In de ontsteltenis had dat ook anders gekund …) Ook het artikel van Ron Lodewijks vind ik grosso modo correct. In eerste instantie schrok ik wel van zijn versie, maar na herlezen kan ik me er goed in vinden, op enkele details na.

De andere vraag: is een blog verstandig voor een dagelijks bestuurder? Daar heb ik niet echt een antwoord op. Wel is het zo dat politieke partijen in het waterschap zich moeten kunnen profileren. (In mijn definitie is WaterNatuurlijk een politieke partij. ) De fractie lukt het niet om die aandacht op zich te vestigen. De portefeuillehouder Natuurlijk Water wel.
En dat zijn precies de twee argumenten om er mee door te gaan. 1. Verantwoording ten opzichte van de achterban van WaterNatuurlijk en mezelf. 2. Verantwoording ten opzichte van mijn portefeuille. (Vanuit de omgeving Westerhoven, bestuurlijk vanuit de terreinbeheerders, natuurbeschermers, kreeg ik veel adhesiebetuigingen.)
Loyaliteit ten aanzien van het bestuurlijke college (DB) maakt dat ikzelf vind dat ik prudent zal moeten blijven.  

Dommel door Boxtel

Maandag 20 juni 2011. Een vijver langs de Dommel in Boxtel wordt overgedragen aan een basisschoolklas uit de omgeving. De watergraaf, de loco en de wethouder, en de jeugdwatergraaf, treden aan om de gebeurtenis cachet te geven.

Foto Ineke Barten

https://picasaweb.google.com/mjcm.arts/Keuze 

Klik op bovenstaande link voor een foto-impressie van het van Abbe Museum in Eindhoven ...

Van Abbe Museum Eindhoven

Theo kan tevreden over ons zijn. Op deze druilerige zondag gingen we naar het Van Abbe.

Vanzelf konden we niet om 'onze' Dommel heen. De treden van de vistrap waren verzopen. (Indertijd werd de oever van de net aangelegde vistrap gefixeerd met vegetatiematten. Die hadden een voor de hand liggende biodiversiteit met gele lissen, rietgras, lisdoddes enzovoort. Riet heeft de concurrentie gewonnen!)

Van Abbe leverde een feest op van herkenning ten aanzien van de cursus Moderne Kunst: alles kwam voorbij Marc Chagall, Piet Mondriaan, Anselm Kiefer, Georg Baselitz, Marlene Dumas, ... Fantastisch!

Het Van Abbe is een publieksvriendelijk museum, waar ook fotograferen is toegestaan. Een mooie kans om m'n nieuwe Nikon te proberen. 10 megapixels meer dan de D70 uit 2004.

Moderne Kunst Cursus van Theo

Monique en ik hebben inmiddels al 8 lessen achter de rug. In het Odulphuslyceum geeft oud-docent Theo Heiligers een cursus Moderne Kunst.

Voor de 10^de en laatste les hebben we een huiswerkopdracht gekregen. We moeten een foto van een kunstobject inleveren, waar we zo onze eigen beleving bij hebben. Die beleving moeten in die les toelichten.

Het object van Stephan Balkenhol is niet mijn meest favoriete object, maar nadat Theo een beeld van hem liet zien tijdens de les, had ik zoiets van … dè ken ik!

Beelden van dezelfde kunstenaar staan voor het nieuwe gebouw van Waterschap Brabantse Delta in Breda. In september 2010 zijn rondom en in het Hof van Bouvigne – het kantoor van het waterschap – in totaal vier houten beelden van de Duitse kunstenaar Stephan Balkenhol geplaatst.

Eén voor de hoofdingang en één pal achter de entreehal richting kasteel Bouvigne. Daarnaast verfraaien twee kleinere beelden op sokkels als ensemble de hal van het kantoor. De beeldengroep bestaat uit twee mannen en twee vrouwen, uit eikenhout gemodelleerd. Het hout is afkomstig van twee eikenbomen die aan de rand van het landgoed stonden en plaats moesten maken voor de renovatie van het landgoed.

De beeldengroep is kenmerkend voor het werk van Balkenhol: de mannen en vrouwen zijn alledaags en herkenbaar maar ook neutraal en – ook al door de opvallende sokkels - letterlijk wat op een afstand. Ze stralen rust en humor uit en zijn hierin ook suggestief. De twee buitenbeelden zijn 280 centimeter hoog en vervaardigd uit één een stuk hout. De beelden op de sokkel binnen zijn ongeveer 50 centimeter hoog.

Stephan Balkenhol (1957) woont en werkt in Karlsruhe en geldt als een van de meest toonaangevende beeldhouwers in de wereld. Zijn werk is veelvuldig in binnen- en buitenland tentoongesteld. Daarnaast heeft Balkenhol meerdere prestigieuze opdrachten in de openbare ruimte gerealiseerd, onder andere te zien in Duitse steden maar ook in Frankrijk en Oostenrijk. In Nederland is werk van hem te zien in Den Haag, Leiden, Amsterdam, Almere en nu … in Breda. Hij is als professor verbonden aan de Staatliche Akademie der Bildenden Künste van Karlsruhe.