vrijdag 29 april 2011


Meer foto's zijn te bekijken door op de onderstaande link te klikken

Wilgenhoutrups



Toen buurman Serge aankwam met dit bestiole, schrok ik toch ook wel. Een rups van een centimetertje of 7 en een kleine centimeter in doorsnede. De buurman had een boom omgedaan in de tuin en had de boorgangen van de rups gezien en vervolgens ook de boosdoener.

Met al het dode hout in de omgeving zit de schrik er voor boktorren goed in. Deze rups heeft een stevige chitine-kop en ik dacht ook in eerste instantie aan een keverlarve. De boom die omgedaan was, was een saule, een wilg en daarop ben ik maar eens gaan zoeken.

De wilgenhoutrups is dus inderdaad een rups, van een nachtvlinder. De nachtvlinder of mot is een zogenaamde pijlstaart, de wilgenpijlstaart. Het dier staat op een dieet van (levend) wilgenhout. Belangstelling voor de balken van ons huis heeft deze knager dus niet.

Eigenlijk had ik het me moeten herinneren. 15 of 20 jaar geleden kwam een eerstejaars student uit Bergen op Zoom met zo’n beest op de afdeling biologie. In alle jeugdige onbevangenheid had deze gast zich al aangemeld voor het Bio Blad, een informeel blad van de afdeling biologie. Hij liep over van enthousiasme. Het was des te navrant dat hij korte tijd daarna onverwacht overleed …

zaterdag 16 april 2011

Agrarisch natuurbeheer levert niets op


'Agrarisch natuurbeheer levert niets op'

de Volkskrant 15-04-2011

interview Frank Berendse, hoogleraar Natuurbeheer en Plantenecologie Amsterdam

Van onze verslaggever Caspar Janssen Amsterdam
Hij heeft zich er noodgedwongen in verdiept, Frank Berendse, hoogleraar Natuurbeheer en Plantenecologie aan de Wageningen Universiteit. En terwijl hij wist dat het erg was, schrok hij toch nog van de feiten.
'Er zijn eigenlijk maar twee terreinen waarop dit kabinet disproportioneel bezuinigt: cultuur en natuur. 60 procent op natuur, 300 miljoen van de 500 miljoen. Terwijl in alle andere sectoren hoogstens 4 tot 5 procent wordt gekort.
Dat is toch merkwaardig?' Nog merkwaardiger is het, vindt Berendse, 'dat er geen enkel beleidsstuk aan deze fundamentele koerswijziging, na twintig jaar consistent beleid, ten grondslag ligt. Er ligt helemaal geen visie op de toekomst van het landelijk gebied, nergens is een uitgewerkt stuk waarover
je zou kunnen discussiëren.
Dat kan helemaal niet, dat past een overheid op rijksniveau niet.'
Frank Berendse is een van de drie opstellers van een open brief aan het kabinet-Rutte, ondertekend door zo ongeveer alle (79) hoogleraren in het vakgebied ecologie, die vandaag wordt gepresenteerd
in Den Haag. De wetenschappers protesteren in de brief 'met klem' tegen 'de aanslag op de natuur in Nederland', die het gevolg is van 'de draconische bezuinigingsmaatregelen' van het kabinet.
Want de maatregelen zijn niet alleen 'een enorme kapitaalsvernietiging', maar leiden ook tot 'een verslechtering van de leefkwaliteit voor mensen, planten en dieren.'
Wat Berendse vooral opmaakt uit wat de verantwoordelijke staatssecretaris Henk Bleker toch aan toelichting gaf, 'is dat wat hij roept geen enkele wetenschappelijke basis heeft'. 'Bleker wendt zich van de wetenschap af. En als mensen alleen maar op ideologie drijven, dan wordt de discussie moeilijk.'
Berendse heeft net een uitnodiging binnen voor de uitreiking van Crafoord Prize, zo ongeveer de Nobelprijs voor ecologen, aan de Finse ecoloog Ilkka Hanski. Hanski's theorieën vormden twintig
jaar lang het fundament van het Nederlandse natuurbeleid. Hanski toonde als eerste aan dat de kans op het uitsterven van populaties groter is naarmate de oppervlakte van hun leefgebied kleiner en geïsoleerder wordt. Berendse: 'Hanski krijgt daar nu dus de Nobelprijs voor en wat doen wij? We breken de boel af. Ongelooflijk.'
De ecoloog doelt daarbij op het niet afmaken van de ecologische hoofdstructuur (EHS), die bestaande natuurgebieden moet vergroten en verbinden. De ontbrekende 150.000 hectaren komen er niet, als het aan staatssecretaris Bleker ligt. Berendse: 'De EHS heeft al tot successen geleid; het verlies van soorten gaat minder snel, de zeearend en de kraanvogel zijn terug door de uitbreiding van leefgebieden, de otter doet het goed, bijzondere plantensoorten hebben zich hersteld. Maar echt resultaat heb je pas als je het project afmaakt. We hebben puzzelstukjes aangekocht, maar het gaat pas werken als de puzzel compleet is.'
Daar lijkt tegenover te staan dat de nieuwe staatssecretaris wel inzet op agrarisch natuurbeheer, waarvoor vanaf 2013 Europees geld vrijkomt.
Berendse is niet onder de indruk. 'Bleker zegt: dat is toch ook mooie natuur.
Dan denk ik: dan heb je zelfs de samenvattingen niet gelezen van het wetenschappelijk werk op dit gebied.
Uit al dat onderzoek blijkt dat je grosso modo de natuur niet kunt helpen op een normaal agrarisch bedrijf. Toch zijn er op dit moment in Nederland 56.000 hectaren met beheerscontracten met boeren. Dat kost, schat ik, 60 miljoen per jaar. En ik weet: 80 tot 90 procent van deze contracten levert niets op.'
Berendse heeft niet de illusie dat het kabinet zich iets gelegen laat liggen aan de 79 wetenschappers. 'Maar je weet nooit. Het is nooit te laat om fouten te herstellen.
Ik weet nog dat Cees Veerman als minister aanvankelijk ook een groot voorstander was van agrarisch natuurbeheer. Maar hij liet zich overtuigen door herhaald wetenschappelijk onderzoek. Dat was groots van hem.' Cees Veerman is nu een van de ondertekenaars van de brief.
Wat Bleker roept heeft geen enkele basis in de wetenschap. In een brief aan het kabinet uiten 79 hoogleraren kritiek op de bezuinigingen op het natuurbeleid.
Frank Berendse

Van onze verslaggever Caspar Janssen

Schaliegas is helemaal niet groen


Als je haast hebt met het terugdringen van het broeikaseffect kun je beter kolen stoken

Het gebruik van zogeheten schaliegas uit kleisteenlagen is op korte termijn nog slechter voor het klimaat dan kolenstook. Van de logica achter de winning blijft zo weinig over, zo claimen Robert Howarth en collega’s (Cornell University, VS) in het tijdschrift Climate Change Letters.

Gashoudende kleisteen.
Die logica is geheel gebaseerd op de redenering dat schaliegas een vorm van aardgas (methaan) is, en dat het dus per definitie schoner verbrandt dan olie of kolen. Vandaar dat met name in de VS de winning van schaliegas de afgelopen 10 jaar spectaculair is toegenomen. De regering-Obama zet er zelfs specifiek op in als instrument om de broeikasgasemissies te verlagen.

Maar volgens Howarth wordt daarbij iets over het hoofd gezien. Om schaliegas te winnen moet eerst de kleisteenlaag worden opengebroken. Dat gebeurt door injectie van water onder hoge druk. Een deel van dat water komt vanzelf weer terug naar de oppervlakte en neemt daarbij substantiële hoeveelheden methaan mee naar boven. Nog meer methaan komt vrij wanneer er moet worden afgeblazen, of simpelweg omdat de apparatuur lekt.

Alles bij elkaar schat Howarth dat, gerekend over de levensduur van een winningsput, 4 tot 8 procent van de totale methaanproductie ongecontroleerd de atmosfeer in gaat. Hij baseert die conclusie vooral op recente Amerikaanse overheidsrapporten die ingingen op de technische details van de schaliegaswinning.

En zoals bekend is methaan een veel sterker broeikasgas dan koolstofdioxide. Het goede nieuws is dat het ook een factor 10 sneller wordt afgebroken: op de lange termijn is het milieu met schaliegas dus beter af dan met CO2 uitbrakende kolencentrales. Maar daarvoor moet je minstens 100 jaar vooruit kijken. Als je alleen kijkt naar de eerste 20 jaar, dan versterkt de huidige schaliegaswinning het broeikaseffect juist méér dan kolenstook. Howarth schat het verschil op tenminste 20 en misschien zelfs 100 procent.

En aangezien schaliegas nu juist wordt aangeprezen als tussenoplossing voor de korte termijn, in afwachting van de grootschalige invoering van écht schone alternatieven zoals zon, wind en biomassa, vraagt de onderzoeker zich hardop af of we er wel mee door moeten gaan.

bron: VROM Totaal


“Water Natuurlijk constateert dat de waterschappen in het Bestuursakkoord Water nauwelijks resultaat
hebben geboekt. Bezuinigingen van het Rijk worden opgevangen door de waterschappen met als
gevolg forse lastenstijgingen in de komende jaren en/of fors snijden in de bestaande taken.
Daartegenover staat slechts een voetnoot van de Unie waarin deze zegt vast te houden aan directe
verkiezingen. En dat terwijl er al een wetsontwerp voor indirecte verkiezingen voor commentaar is
voorgelegd.

Water Natuurlijk kan zich niet voorstellen dat hiervoor voldoende draagvlak bij de waterschappen
bestaat. In ieder geval is Water Natuurlijk niet bereid dit te accepteren. Er valt niet te praten met Water Natuurlijk over bezuinigingen of lastenstijging als de indirecte verkiezingen niet van tafel gaan!”